Kounye a, ti zòn yo resevwa lajan pou simityè jaden, ki te sou li se pa posib yo kite peyi frich, men li se tou pwoblèm yo obsève wotasyon rekòt. Chak jaden oswa jaden reyalize ke ap grandi fwi ak legim òganik pou fanmi yo mande pou ladrès sèten. Malgre sa, ke li pi fasil pou achte ak aplike angrè nan tè a, anpil prefere aplike tero sou tè a, ke yo te fè pou kont yo.
Ki sa ki tero
- yon kalite tè fètil ki gen ladann fimye pouri ak résidus plant raje, depase deja plante plant kiltive, tij kre nan flè anyèl ak tounsòl, fèy tonbe.
- sa a se primin kote anpil eleman nitritif benefisye, li se itilize pou ap grandi ak manje plant nan plant kiltive ak legim, ogmante kwasans lan nan ti pyebwa ak pye bwa, pwolonje peryòd la flè nan flè andedan kay la, se yon angrè òganik epi li bay valè pou aplikasyon kòm angrè.
- pa aparans nan tero, li se yon tè ki mouye nwa mawon, san yon sant byen file, putrid, dekole, résidus plant pa ta dwe prezan nan li.
Angrè a ki kapab lakòz òganik dwe aplike avèk prekosyon anba kèk flè chak ane (depi yon gwo dòz angrè fè pwomosyon kwasans fèy abondan), ak flè ralanti.
Varyete
Fèy
Kolekte fèy tonbe nan move tan otòn lapli se yon pwosesis travayè, men rezilta a jwenn apre jwenn tero nan men yo jistifye efò a envesti.
Li se konseye kolekte fèy tonbe ak yon rato fanatik, ak Lè sa a, mete yo nan resipyan espesyalman prepare, li kapab sache plastik pou dechè soda, gwo Sak fatra oswa yon kloti may may metal may nan fòm lan nan yon bwat tèt louvri.
Ansanm perimèt la nan mi yo nan sache plastik, li nesesè bay twou ak apre poze sele ak fèy yo vide anpil dlo epi mare (ure ka ajoute), li nesesè nan magazen sak yo nan yon kote solitèr (oswa menm nan yon kav) kote plant yo pa plante.
Apre kolekte fèy nan otòn anba pyebwa yo ensèk nuizib pa kòmanseak maladi pa devlope ki anpeche yo grandi ak ap grandi yon bon rekòt.
Nan tero sa a, gen kèk eleman nitritif ak eleman tras, men lè yo prezante nan tè a, li konsève imidite nan rasin yo (sitou nan move tan sèk), favorableman afekte repwodiksyon nan vè tè, ki dekole tè a ak kontribye nan ekipe li ak lè.
Anplis de sa, tero fèy yo itilize nan abri rekòt legim tankou tomat, konkonm, piman, se payaj tè kreye, ki anpeche siye soti, asidifye tè a ak se yon kondisyone, kapab tou itilize kòm yon kiltivatè pou plant andedan kay la ak deja prepare tero nan abri flè ak jaden rezen nan sezon fredi (pwoteje kont konjelasyon).
Fèy pyebwa k'ap donnen yo kwit tankou tero sou yon ane, ak zegwi-tankou (konifè) pandan 2-3 zan (lè rekòlte yo, li se dezirab moulen yo). Se tero ki lach jwenn nan fèy nan 1.5 - 3 zan.
Pou konsomasyon lè, fèy yo dwe melanje detanzantan.
Soti nan fimye
Fimye fimye se yon kalite tè fètil jwenn soti nan fimye dekonpoze konsantre.
Se fimye fimye ki soti nan fatra bèt, rezidi manje plant ak kabann bèt ki dekonpoze pou yon tan long, pa ta dwe gen yon odè fò, ki lach, koulè tè ak yo itilize kòm yon bon angrè òganik.
Ki jan tero yo itilize kòm angrè
Nan sezon prentan an, fètilize soti nan tero aplike nan twou yo ak siyon anvan plante grenn ak plant, ou ka tou manje tè a nan legim plante nan otòn (lay, kawòt, zonyon). Yon gwo pousantaj nan angrè sa a aplike nan bwat oswa sèr kote plant yo plonje kòm yon ajan paye ak fèmantasyon nan plant yo plante.
Li se pi bon yo pote tero anba pye bwa, touf bwa ak pòmdetè nan sezon otòn la, ak pou rekòt legim, sou kontrè a, li oblije fè anvan fouye, se sa ki, nan sezon prentan an.
Si tero fimye a pa pouri ase, Lè sa a, gwo pati nan fimye a ka tranpe nan yon veso ki gen dlo (1: 1), kite l melanje pou yon semèn epi wouze touf yo ak solisyon an fini kòm yon angrè likid (dlo dousman, vide anba rasin lan pa rekòmande).
Ou ka aplike fimye nan sezon otòn la, gaye li anba nèj la, men apre nèj la fonn, yon gwo kantite move zèb parèt, ki pral bezwen yo dwe retire ak move zèb yo anpeche twòp.
Travay ak fimye se te pote soti ak gan.
Pou prepare angrè òganik soti nan fimye, li nesesè nan nivo pil la jiskaske li vin ki lach epi kite pou 5-7 jou pou "fèmantasyon", nan tan kap vini an, se yon pil ak fimye ki kouvri ak latè epè jiska 10 cm epi kouvri ak yon fim (pou kenbe gwo valè nitrisyonèl). Nan sezon prentan an, yo retire peyi a, epi yo kite fim nan.
Fè angrè adisyonèl ak pwòp men ou
Nan yon kaye ete oswa yon konplo pèsonèl, ou ka prepare "melanje" tero.
- Fouye nan yon kote solitèr twou san fon nan tè a (gwosè 1.5 m2, ak yon pwofondè de apeprè 0.5 m).
- Mi yo mete ak fè (ou ka itilize li) oswa kadav yo nan adwaz.
- Nou pliye zèb la soti nan sarkle, ou ka kite manje ki gen orijin plant, osi byen ke ajoute yon ti zwazo oswa fimye lòt ki disponib.
- Voye sou latè ak dlo pandan y ap ajoute remèd fèy.
- Nan fen peryòd ete a, li rekòmande fè travay sou melanje tero nan lavni mete nan twou san fon an.
Pou jwenn konpòs fètil nan yon ane li pa rekòmande ajoute rasin gwo, espesyalman nan ansyen ti touf frèz, menm jan yo dans epi li pi bon sèk ak boule yo, ak Lè sa a, sèvi ak sann lan pou manje (sitou lè plante chou).
Angrè konpòs pwòp tèt ou prepare ekonomize lajan e li se yon angrè ki gen anpil valè.
Sa a ki kalite fètilizasyon enpòtan pou manje touf, pye bwa, tout plant, depi peyi a vin pi fètil, estrikti a nan tè a ogmante, gen yon efè pozitif sou kontni an nan eleman nitritif nan pwodwi yo grandi, ak ogmante kantite lajan an nan rekòt la grandi san yo pa enpurte danjere ak toksik.